Rozwinięcie – punkt trzeci

Przygotowywanie projektu powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli (art. 38a ust. 2 pkt 3 u.s.p.) należy do kompetencji powiatowej komisji bezpieczeństwa i porządku, natomiast uchwala go rada powiatu. Za przyjętym rozwiązaniem przemawia niewątpliwie fakt, że uchwalanie programu przez radę zobowiązuje do jego realizacji. Niestety, zobowiązuje co najwyżej jednostki organizacyjne powiatu, a nie powiatowej administracji zespolonej, gdyż nie jest to akt prawa miejscowego.
 
Żaden przepis nie odpowiada na pytanie, czy komisja może przedłożyć swój projekt bezpośrednio radzie powiatu, czy też inicjatywa uchwałodawcza w tym zakresie przysługuje staroście bądź zarządowi powiatu? W związku z tym, że zgodnie z obowiązującym prawem uchwalanie programu należy „do wyłącznej właściwości rady powiatu" (art. 12 pkt 9b u.s.p.) trzeba uznać, że komisja powinna przygotować projekt uchwały rady powiatu, czyli przyczynić się do wykonania przez organ uchwałodawczy zadania własnego powiatu.
 
Z uwagi na fakt, że żaden przepis szczególny nie przyznaje komisji inicjatywy uchwałodawczej w sposób wyraźny, można wnioskować, że znajduje tu zastosowanie ogólna reguła z art. 32 ust. 2 pkt 1 u.s.p. w związku z art. 15 ust. 9 u.s.p. przyznająca taką inicjatywę zarządowi powiatu. Na podstawie obowiązujących przepisów obowiązek przygotowania projektu powiatowego programu można interpretować jako ustawową kompetencję komisji do bezpośredniego przedłożenia owego projektu radzie powiatu. Dzięki temu ani zarząd powiatu, ani tym bardziej starosta, nie posiadają kompetencji do odmowy przedłożenia projektu radzie, gdyż komisja może skierować swój projekt programu bezpośrednio na ręce przewodniczącego rady. A przecież formalnie jest ona powołana w celu realizacji zadań starosty w zakresie określonym w art. 38a ust. 1 u.s.p. Dlatego rekomendujemy nowelizację art. 38a ust. 2 pkt 3 u.s.p. ustawy, poprzez wskazanie starosty jako podmiotu (optymalnie -jako organu samorządu terytorialnego), któremu komisja winna przekazywać projekt programu.Dodatkowym uzasadnieniem dla tego postulatu byłoby też powołanie lokalnego menedżera na przewodniczącego komisji.
 
W obliczu zdiagnozowanej w badaniach sytuacji w odniesieniu do treści powiatowych programów oraz w kontekście uwag poczynionych w dwóch poprzednich punktach rekomendujemy, w ślad za nieobowiązkowym charakterem powiatowej komisji bezpieczeństwa, uznanie uchwalania powiatowych programów bezpieczeństwa za fakultatywne. Jednocześnie jednak uważamy tworzenie takich programów za pożądane i przydatne. Programy mogą stanowić narzędzie zarządzania lokalnym bezpieczeństwem oraz efektywną metodę mobilizacji obywateli. Mogą jednak realizować te funkcje jedynie w przypadku, gdy nie będą stanowić zestawienia ustawowych zadań poszczególnych służb i organów. Programy powinny zawierać konkretne zadania i ich wykonawców, przewidywać kontrolę, ewaluację oraz sposoby finansowania wykonywanych zadań. Trudno w tym miejscu opisywać szczegółowo zasady przygotowania i realizacji programów, ale powiaty decydujące się na ich przygotowanie powinny mieć dostęp do odpowiednich standardów, dobrych praktyk i profesjonalnej pomocy. Na podstawie przeglądu dostępnych źródeł rekomendujemy posłużenie się tzw. Standardami Beccaria.
 
Maksymalny czas obowiązywania programu powinien być zbieżny z długością kadencji rady powiatu, podobnie jak w przypadku kadencji komisji bezpieczeństwa i porządku. Przy uchwalaniu programu na cztery lata pożądane byłoby jego coroczne konkretyzowanie przez szczegółowe harmonogramy działań.